We Włoszech głównym kanałem telewizyjnym jest Rai1 (Rai Uno), odpowiednik polskiego TVP. W dniu włoskiego Święta Wyzwolenia, które obchodzone jest 25 kwietnia, kanał Rai1 wyemitował niezwykły program. Na potrzeby programu, na najwyższym wzgórzu Rzymu przed Kwirynałem, gdzie  mieści się Pałac Prezydenta Republiki Włoch, ustawiono dużą scenę z wielkim ekranem, na którym w nocnej scenerii licznie zgromadzeni widzowie mogli obejrzeć transmitowany na żywo z Polskiego Cmentarza Wojennego na Monte Cassino fascynujący monolog znanego pisarza i dziennikarza Roberta Saviano na temat II Korpusu Polskiego. Program ten obejrzało ponad 8 milionów widzów, co dla popularyzacji wiedzy we Włoszech o II Korpusie Polskim jest wydarzeniem bez precedensu.

Roberto Saviano w czasie swojego monologu z Polskiego Cmentarza Wojennego na 
Monte Cassino

Na oglądalność tego programu niewątpliwie wpłynęła osoba prowadząca monolog, tj. Roberto Saviano. Jest on bardzo popularnym pisarzem i dziennikarzem we Włoszech, pochodzącym z małego miasteczka, Casal di Principe, oddalonym 50 km od Neapolu, uważanym za twierdzę mafijnej kamorry rządzonej przez klan Casalesi. Jego ojciec, który jest lekarzem, chciał aby młody Roberto poszedł jego zawodowe ślady, ten jednak wybrał studia filozoficzne na Uniwersytecie w Neapolu (Universit? degli Studi di Napoli Federico II).

Rozgłos przyniosła mu wydana w 2006 r. książka pt. Gomorra. Viaggio nell'impero economico e nel sogno di dominio della camorra, w której porównał włoską mafię neapolitańską do biblijnej Sodomy i Gomory. Saviano dokładnie opisał jak działa włoska mafia kammory i ukazał jej powiązania z legalną gospodarką i politykami, podając konkretne nazwiska. We Włoszech książka stała się sensacją, wyszła w nakładzie 2 milionów 250 tys. egzemplarzy. Przetłumaczono ją na ponad 40 języków. Szacuje się, że na całym świecie sprzedano tę książkę w ilości  5 milionów 250 tys. egzemplarzy. Polskie wydanie ukazało się w 2008 r. pt. Gomorra - podróż po imperium kamorry, wyd. Czytelnik, Warszawa.

Roberto Saviano jest też wziętym dziennikarzem o międzynarodowej renomie, zajmuje się głównie tematyką o zorganizowanej przestępczości, współpracuje z prasą włoską (L'Espresso, La Repubblica, Il Manifesto, Corriere del Mezzogiorno),  amerykańską (Washington Post, New York Times, Time), hiszpańską (El Pais), niemiecką (Die Zeit, Der Spiegel), szwedzką (Expressen) i brytyjską (Times). 

Niestety, swoimi publikacjami poważnie naraził się włoskiej mafii. Obawiając się o jego życie, znany włoski filozof i pisarz Umberto Eco poparty przez sześciu noblistów (Orhan Pamuk, Dario Fo, Rita Levi-Montalcini, Desmond Tutu, Günter Grass i Michaił Gorbaczow) wystosował apel do rządu włoskiego o przydzielenie dla Roberto Saviano specjalnej ochrony. Rząd włoski ochronę przydzielił, ale pisarz zmuszony był opuścić Neapol. Od tamtej pory co jakiś czas musi zmieniać miejsce zamieszkania.

Co skłoniło sławnego pisarza i dziennikarza do zajęcia się tematem II Korpusu Polskiego? Okazuje się, że muzealny historyk Roberto Molle, namówił go do odwiedzenia  MuseoHistoriale w Cassino, gdzie na stałe pracuje. Tam niezwykłym gościem zajęły się dyrektorka muzeum Jolanta Grunert i kuratorka Anna Zydyk, które zapoznały go z zupełnie mu nieznaną historią "zapomnianego wojska" - II Korpusu Polskiego. Przy okazji, jak pisze do autora tego tekstu, pani Jolanta Grunert: (...) dowiedział się też wielu ciekawostek obalających stereotypy takich jak np. fakt, że przy wyzwalaniu przez Polaków Bolonii, nie obyło sie bez ostrych incydentów, nie było wcale tak sielankowo jak często przedstawiano w powojennych podręcznikach do historii. Przy zetknięciu się Polaków z komunistyczną partyzantką włoską o mały włos nie doszło do rzezi tych ostatnich przez żołnierzy polskich, pałających uzasadnioną nienawiścią do wszystkiego co się sygnowało znakiem sierpa i młota.

Jolanta Grunert i Roberto Saviano przed pomnikiem gen. Władysława Andersa w Cassino

Prywatnie dla mnie - pisze dalej Jolanta Grunert - Saviano to człowiek o bardzo otwartym umyśle, nie szukający sławy i poklasku lecz skrupulatnie drążący [temat] w poszukiwaniu prawdy. To taki współczesny Spartakus (tak jak on wywodzący się z okolic Capui), który pragnie wyzwolić mieszkańców południa Włoch z zatrutej mentalności podporządkowania się dyktaturze mafii. I dlatego właśnie, według mnie, Robertowi Saviano tak bardzo przypadł do serca los "zapomnianego", wyklętego i niewygodnego po wojnie polskiego żołnierza 2 Korpusu gen. Andersa, któremu w [telewizyjnym] programie 25 kwietnia 2015 r. przywrócił należny szacunek i pamięć w obliczu włoskiego narodu. To naprawdę przełomowy moment.

Ten wyjątkowy program telewizji włoskiej, z Roberto Saviano w roli głównej, można obejrzeć w internecie: https://www.youtube.com/watch?v=e8EFjOmSEZg

Monolog Roberto Saviano o II Korpusie Polskim (TV Rai1, 25-04-2015)
 

Opracował: Teofil Lachowicz
 

Powrót do archiwum wydarzeń