Wieczór autorski Danuty Piątkowskiej, który miał miejsce w piątek 21 marca br. w Domu Weterana na Manhattanie był fascynujący i głęboko poruszający. Nowa książka autorki Droga bez powrotu. Emigracyjny szlak Tomasza Drewniaka powstała w ciekawych okolicznościach, a bohaterem jej jest emigrant chłopski ukazany w zbliżeniu. 

Prezentacji książki towarzyszyła wystawa fotografii Wojciecha Kubika pt. "Szlak". Znalazły się w niej piękne zdjęcia, które wzbogacają książkę Piątkowskiej o współczesne 
fotograficzne obrazy zabytkowego dworca kolejowego Central Railroad of New Jersey, skąd 
miliony imigrantów, opuściwszy transatlantyki, ruszały w głąb Stanów Zjednoczonych. 

Przedstawiając dr Danutę Piątkowską, historyk dr Teofil Lachowicz przypomniał licznie 
przybyłym słuchaczom, iż jest ona również autorką monumentalnego opracowania o 
polskich kościołach w Nowym Jorku.

"Był on przeciętnym i jednocześnie niezwykłym emigrantem" - mówiła autorka o swoim 
bohaterze Tomaszu Drewniaku. Przeciętnym, bowiem reprezentował miliony wychodźców, 
którzy przed 1914 r. wyemigrowali z ziem polskich w poszukiwaniu lepszego życia w 
Ameryce. Niezwykłym, bowiem przez pierwsze lata swojego nowego życia pisał listy do 
swojej rodziny. Zachowane epistolarne Wspomnienia moich przeżyć z lat 1909 do 1912 w 
lasach północnego stanu Michigan stanowią skarbnicę wiedzy dla naukowców i zajmującą 
lekturę dla zwykłego czytelnika, a przede wszystkim stały się ziarnem z którego Danuta 
Piątkowska wykiełkowała Drogę bez powrotu.

Z pomocą slajdów fotografii rodzinnych, archiwalnych rejestrów i listów Drewniaka, pisarka 
interesująco opowiadała o historycznym kontekście, w jakim przyszło Tomaszowi stawiać 
pierwsze kroki w Nowym Świecie. Zachęciła do wczytania się w barwne i jakże ciężkie 
meandry doświadczeń wieśniaka z Wólki Sokołowskiej, który był zdolny, mimo ukończenia sześciu klas szkoły podstawowej, sprytny, niezłomny, wierzący w opatrzność bożą i 
niezmiernie odważny.

Poprzez losy Marcina Drewniaka, brata do którego Tomasz wysyłał listy, autorka naświetla 
w książce sytuację ziem polskich podczas rozbiorów. Marcin, który był osadnikiem 
wojskowym na Kresach Wschodnich, 10 lutego 1940 roku wraz z rodziną został 
wywieziony na Syberię. W tułaczą podróż zabrał pieczołowicie zwinięty rękopis 
Wspomnień... brata, który przetrwał wywózkę i z Marcinem i jego rodziną wrócił na polskie 
ziemie zachodnie.

Cudownym trafem w 1987 roku prawnuczka Marcina, Kasia Szczepańska, zainspirowana 
konkursem polegającym na odszukaniu  najstarszego dokumentu rodziców lub dziadków, 
na strychu znalazła nadgryzione przez myszy Wspomnienia... swojego pradziadka 
Tomasza. O wygranym konkursie przez Kasię i rękopisie, Danuta Piątkowska dowiedziała 
się z opolskiej gazety. Historycznie ważny epistolarny materiał zaintrygował ją do 
napisania książki. 

W treściwej mowie o swojej wystawie, Wojciech Kubik wyznał: "Każdy odkrywa swoją 
Amerykę. Tak też było w moim przypadku." Znakomity fotografik z pasją utrwala swoje 
odkrycia na fotografiach. Wskazując na ujęcia historycznej kładki, która wiodła imigrantów 
z promu na dworzec Central Railroad of New Jersey oraz ujęcia hali dworcowej, zwrócił 
uwagę widzów na misternie wykończone architektoniczne detale. Zabytkowe konstrukcje 
zostały ostatnio osłabione przez huragan Sandy, jednak przetrwają one na fotografiach 
Wojciecha Kubika w książce Danuty Piątkowskiej.

Podczas pytań publiczności, dr Krystyna Olszer wyraziła uznanie dla znakomicie 
udokumentowanej książki i zapytała autorkę o epizod życia, w którym Tomasz Drewniak 
malował obrazy. Piątkowska podkreśliła, że jej bohater imał się różnych prac aby zarobić 
na swoją liczebną rodzinę i w trudnych ekonomicznie chwilach malował obrazy o tematyce 
religijnej i je sprzedawał.

Powinszowanie autorce cennego wyboru na bohatera przedstawiciela emigracji chłopskiej 
złożył Konsul Mateusz Stąsiek. Powiedział, że przez pryzmat życia Tomasza Drewniaka 
opisanego w książce Polacy mają szansę na poprawienie swego postrzegania pierwszej 
emigracji, której zawdzięczamy podwaliny polskiego życia w Ameryce. 

Ukończenia olbrzymiej pracy gratulowała Renata Krasoń, która pracowała z Danutą 
Piątkowską w Radio Rytm i była świadkiem kiełkującej w umyśle pisarki książki.

Danuta Piątkowska podziękowała Okręgowi 2. Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce za dofinsowanie druku jej książki.

Najbardziej poruszającym elementem wieczoru był silnie obecny szacunek i czułość 
autorki do jej bohatera. Tomasz Drewniak to "nikt ważny, każdy z nas" - mówiła 
Piątkowska, jednak swoją historyczną, literacką i ludzką wyobraźnią wczuła się w 
niezwykłe losy swego bohatera i milionów innych Polaków, którzy udali się "za chlebem" w 
nieznane, i uczyniła Drogę bez powrotu pracą zaiste monumentalną

Katarzyna Buczkowska
 

KLIKNIJ NA ZDJĘCIE, ABY UZYSKAĆ POWIĘKSZENIE

.

.

.

.

.

.

.

.

.
Powrót do archiwum wydarzeń