Unikatowy
film z Archiwum SWAP
W ramach
obchodów 90-lecia Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce miało
miejsce ważne wydarzenie w Konsulacie RP w Nowym Jorku. Dnia 17 listopada
2011 r. odbył się tam pokaz unikatowego filmu dokumentalnego z 1927 roku,
pt. "Z wycieczki Stow. Weteranów do Polski". Jest to filmowy zapis
największej w historii SWAP wycieczki do Polski, która trwała od 9 lipca
do 18 sierpnia 1927 r.
Film
pochodzący ze zbiorów archiwalnych SWAP, zrealizowany został na 35. milimetrowej
taśmie filmowej firmy "Kodak". Odnaleziony oryginał był w dość kiepskim
stanie. Taśma filmowa była mocno zabrudzona kurzem i porwana na wiele,
przemieszanych ze sobą fragmentów. Aby nie dopuścić do dalszych uszkodzeń,
taśma oddana została do specjalistycznej firmy zajmującej się konserwacją
starych materiałów filmowych. Firmę tą wynalazł dla nas dr Wojciech Juszczak.
Po odczyszczeniu zabrudzonej taśmy filmowej wykonany został jej cyfrowy
zapis. Okazało się, że film jest to dość długi, bowiem czas jego pełnej
projekcji wynosi 66 minut!
Kolejnym
problemem było połączenie porwanych fragmentów filmu w jedną chronologiczną
całość tak, aby zarejestrowane obrazy zbliżone były do dawnego oryginału.
Na szczęście w archiwum SWAP zachowała się bardzo bogata dokumentacja dotycząca
wycieczki SWAP do Polski w 1927 r. Dzięki temu możliwe było chronologiczne,
dzień po dniu, połączenie ze sobą poszczególnych fragmentów filmu. Ponownego
montażu filmu dokonał specjalista komputerowy Robert Sławiński, przy merytorycznej
współpracy z piszącym te słowa, który na podstawie dokumentów archiwalnych
decydował, jakie fragmenty filmu należy ze sobą połączyć. Wysokie koszta
prac konserwatorskich i montażu filmu pokrył Okręg 2. SWAP w Nowym Jorku.
Z ponownie
zmontowanego filmu wyłonił się obraz Polski zarejestrowany okiem kamery
zaledwie 9 lat po odzyskaniu niepodległości. Dzięki temu zobaczyć można
jak wyglądały ówczesne miasta: Gdynia, Gniezno, Poznań, Częstochowa, Katowice,
Kraków, Zakopane, Nowy Sącz, Chyrów, Borysław, Lwów, Równe, Wilno, Warszawa
i Łódź. Na obrazach filmowych widzimy również dwóch znanych generałów tak
mocno związanych z polskim morzem: Józefa Hallera i Mariusza Zaruskiego.
Sfilmowani zostali również ówcześni wybitni działacze SWAP, np. dr Teofil
Starzyński i Agnieszka Wisła. Miłośników Wojska Polskiego z pewnością zainteresują
dynamiczne sceny z pokazów zręcznościowych zaprezentowanych na Polach Grunwaldzkich
w Poznaniu przez żołnierzy z 15 Pułku Ułanów i 7 Pułku Strzelców Konnych.
Duże wrażenie robi też sekwencja z parady 13 Dywizji Piechoty w Równem
na Wołyniu, specjalnie zorganizowanej dla polskich weteranów przybyłych
z Ameryki. Wzruszenie ogarnia, gdy ogląda się sceny filmowe z kresowych
miast: Borysławia, Lwowa i Wilna - miast, które obecnie leżą już po za
granicami państwa polskiego.
Wiele
ujęć filmowych w tym unikatowym dokumencie stanowi absolutne novum. W żadnych
polskich archiwach nie ma takich materiałów. Zatem trudno się dziwić, że
odnaleziony w archiwum SWAP film wzbudził duże zainteresowanie u filmowców,
realizujących filmy dokumentalne tematycznie związane z okresem Polski
lat międzywojennych.
W Konsulacie
RP w Nowym Jorku projekcję filmu dokumentalnego pt. "Z wycieczki Stow.
Weteranów do Polski" zaszczycili swoją obecnością jako gospodarze:
konsul generalna RP Ewa Juńczyk-Ziomecka oraz konsul ds. polonijnych Przemysław
Balcerzyk. Obecni byli również przedstawiciele wielu organizacji polonijnych
i mediów. Władze SWAP reprezentowali: Wincenty Knapczyk - naczelny komendant,
Krzysztof Olechowski - adiutant generalny i Antoni Chrościelewski - komendant
Okręg 2.
Ponieważ
film jest niemy, w czasie projekcji rolę narratora pełnił piszący te słowa.
Jego autorstwa była również ekspozycja ciekawszych dokumentów pochodzących
z Archiwum SWAP w Nowym Jorku, dotyczących weterańskiej wycieczki do Polski
w 1927 r. Wystawa jak i film wzbudziły autentyczne zainteresowanie przybyłej
publiczności.
Tekst:
Teofil Lachowicz
Zdjęcia:
Anitta Maksymowicz
KLIKNIJ
NA ZDJĘCIE, ABY UZYSKAĆ POWIĘKSZENIE
.
.
.
.
..
..
..
..
.
Powrót do archiwum
wydarzeń |