Nowojorskie obchody 65. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego

Obchody rozpoczęły się uroczystą mszą św. w polskim kościele na Manhattanie pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, odprawioną w intencji poległych i pomordowanych w Powstaniu Warszawskim. We mszy św. uczestniczyli kombatanci Armii Krajowej (Władysław Błoniarz, Aleksander Borys i inż. Wojciech Sosnowski) oraz grupa weteranów z Okręgu 2. SWAP (m. in., Antoni Chrościelewski - komendant Okręgu 2., Jerzy Włodarczyk - wice komendant Okręgu 2., Kazimierz Rasiej - komendant Placówki 21/201 w Nowym Jorku, Michał Lasek - komendant Placówki 36 SWAP w Passaic, NJ; Marian Doda -wiece komendant Placówki 51 SWAP w Jersey City, NJ; Anthony Domino - komendant Placówki 99 SWAP w Harrison, NJ), przedstawiciele Kongresu Polonii Amerykańskiej - oddział Nowy Jork - z Frankiem Milewskim na czele; oddział Ligi Morskiej ze sztandarami, harcerze ze Związku Harcerstwa Polskiego oraz licznie zgromadzona miejscowa Polonia, która szczelnie wypełniła kościół. 

Po mszy św., kombatanci z nowojorskiego Koła Armii Krajowej zaprosili wszystkich zgromadzonych na tradycyjną kawę i ciasto do przykościelnej sali. W trakcie tego spotkania zaproszono wszystkich jego uczestników do pobliskiego Domu Weterana na otwarcie wystawy fotograficznej pt. Powstanie Warszawskie w reportażach Jerzego Tomaszewskiego. Fatalna pogoda (ulewny deszcz) spowodowała, że wiele osób zrezygnowało z tego zaproszenia. 

Wbrew obawom organizatorów wystawy o frekwencję, sala herbowa w Domu Weterana Polskiego na Manhattanie wypełniła się sporą ilością zwiedzających tak, że trzeba było dostawiać dodatkowe krzesła. Komendant Okręgu 2. SWAP kol. Antoni Chrościelewski jako gospodarz Domu Weterana przywitał wszystkich gości i przedstawił panią dr Dorotę Halicką - inicjatorkę oraz osobę, która przywiozła tę wystawę z Warszawy do Nowego Jorku. 

Dr Halicka w zwięzłych słowach przedstawiła sylwetkę Jerzego Tomaszewskiego (autora prezentowanych fotografii), który z ramienia Delegatury Rządu na Kraj był w czasie Powstania Warszawskiego fotoreporterem i korespondentem wojennym. Dr Halicka podkreśliła, że prezentowanym na wystawie fotogramom towarzyszą fragmenty z osobistego dziennika J. Tomaszewskiego, który spisywał swoje wrażenia podczas toczących się walk. Dziennik ten, nigdzie do tej pory nie był przez autora udostępniany. Wyjątek zrobił on jedynie dla wystawy prezentowanej obecnie w Domu Weterana w Nowym Jorku. 

Historyk z Warszawy p. Elżbieta Berus jest autorem koncepcji merytorycznej i plastycznej  wystawy. Koszta jej wykonania pokrył polonijny filantrop z New Jersey p. Jan Kaczmarek, właściciel piekarni "Polonia Bakery" w Passaic, NJ, słynącej ze znakomitego chleba i innych wypieków. 

Dr Dorota Halicka wspomniała, że od lat jest urzeczona siłą i wymową fotografii Jerzego Tomaszewskiego, i od dawna myślała o ich pokazaniu w Nowym Jorku. Szczęśliwa jest, że dzięki życzliwości Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, udało się wreszcie ten zamiar zrealizować. Wystąpienie dr Doroty Halickiej nagrodzone zostało gorącymi oklaskami. 

Po tym wprowadzeniu wyświetlony został film dokumentalny pt. Warszawa walczy! zmontowany z powstańczych kronik filmowych dopiero w 1992 roku. Reżyser tego filmu Stanisław Bagiński w czasie Powstania Warszawskiego w 1944 r. był jednym z operatorów filmowych. Film na wszystkich gościach przybyłych do Domu Weterana zrobił wielkie wrażenie. Podkreślili to w swoich krótkich wypowiedziach komendant Okręgu 2. SWAP kol. Antoni Chrościelewski i konsul generalny RP w Nowym Jorku Krzysztof Kasprzyk. Ten ostatni zwrócił uwagę, że Powstanie Warszawskie było wielką bitwą o wolną i demokratyczną Polskę, a spory, czy Powstanie należało rozpoczynać, czy też nie, będą trwały jeszcze bardzo długo i zapewne nigdy nie zostaną rozstrzygnięte. Wystąpienie konsula generalnego Krzysztofa  Kasprzyka zostało bardzo dobrze przyjęte i nagrodzone również gorącymi oklaskami.

Na zakończenie organizatorzy zwrócili się do wszystkich zgromadzonych z prośbą, aby po obejrzeniu wystawy, podzielili się swoimi wrażeniami, wpisując się do książki pamiątkowej. Zostanie ona, po zakończeniu wystawy, ofiarowana sędziwemu już Jerzemu Tomaszewskiemu, który ze względu na zaawansowany wiek, nie mógł przyjechać na otwarcie wystawy do Nowego Jorku. 

Opisywana wystawa czynna będzie w Domu Weterana Polskiego w Nowym Jorku do końca października 2009 r. 

Teofil Lachowicz
 









 

Powrót do archiwum wydarzeń

... email:
info@pava-swap.org
Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce
All Rights Reserved